Asıl adı Sidarta Guatama’dır. Kast sisteminde bir prens olarak dünyaya gelir ve bir süre bu kast ölçülerinde yaşar. Toplumun diğer kesimlerinin nasıl yaşadığından habersizdir. Bir gezi esnasında yoksul halkın yaşadıklarına tanık oluyor ve çok etkileniyor. Toplumun acılarını anlamaya çalışıyor ve sarayı, hayatını bırakıyor. Önce çileciliğe geçiş yapıyor. Bir uçtan diğer uca geçmiş oluyor daha sonra çileciliğin toplumsal sorunlara çözüm olmadığını anlayarak daha farklı arayışlara gidiyor. Bu temelde kendi felsefesini geliştiriyor. Bakıyor ki, Upanişadi çilecilik çözüm olmuyor.

Toplumsal sorunlardan yola çıkarak inşa edilen Budizm’de ahlak felsefesi ön plandadır. Toplumsal sorunlara çözüm arayışı olarak gelişmesi temel karakter olarak ahlakı esas almasını gerektiriyor. Budizm felsefesine göre, dünyanın nimetlerinden vazgeçilmelidir, bunlar kavga yaratıyor ve insanlara acı veriyor. Herkes bu nimetleri kendisi almak istiyor. Bu nedenle verilen savaş ve kavga insanlara acı veriyor. Budizm felsefesinde bu kavgaya karşıt olarak ölçü esastır, insan ölçülü yaşamalıdır. İnsan yaşamında hiçbir şey fazla olmamalıdır, özellikle şatafat ve zenginlik.

Budizm Nirvana’ya ulaşmayı felsefesinin amacı olarak öngörür. Nirvana’nın kelime anlamı zirvedeki mutluluk demektir. Nirvana’ya ulaşmak için maddi şeylerden vazgeçilmeli, insan kendisini bireyci isteklerden arındırmalıdır. Kendisini mutluluğa adamalıdır. İnsan tüm bireyci ve maddi istemlerden kurtulursa ancak Nirvana’ya ulaşabilir. Yani ahlaklı insan Nirvana’ya, sonsuz mutluluğa ulaşabilir. Nirvana’ya ulaşmanın yolu ahlaki olarak kendini arındırmadır. Brahmanizm mutluluğu maddi yaşamda arar ve alt kastlardaki insanlara acı verir. Buna karşı gelişen Budizm mutluluğun maddi yaşamda değil, temiz ahlakla olacağını öngörür. Her türlü ıstırabın kaynağı, başkalarının malına göz dikmektir. İnsanlara ‘’öldürmeyin, başkalarının malını ve karısını almayın, yalan söylemeyin, acıya katlanın, başkalarının acılarını ve sevinçlerini paylaşın, iyicil ve merhametli olun, kin gütmeyin, size yapılan kötülükleri bağışlayın’’ der.

Nirvana’ya ulaşmak için dört büyük gerçek vardır:

Acı gerçeği – (Bizi kendilerine bağlayan bütün nesneler acı vericidir)

İstek gerçeği- (Acının kaynağı istektir, hiçbir şey itemezsek acı duymayız)

Acının yok edilmesi gerçeği- (Acının yok edilmesi, ancak her türlü istekten vazgeçmekle sağlanır)

Acının yok edilmesine götüren sekiz yol gerçeği- (Katıksız inanç, katıksız irade, katıksız söz, katıksız eylem, katıksız geçim araçları, katısız çalışma, katıksız bellek, katıksız düşünce).

Budizm’e göre yaşamak, acı çekmek demektir. Acı, yaşamın özünde vardır. Öyleyse acı çekmemek için, yaşamanın bütün mutluluklarında el çekmek gerekir. Bir yerden geldik oraya ulaşmaya çalışıyoruz diyen Budizm’e göre hakikat ulaşılacak yerdir. İnsan hakikatin kendisidir, ulaşılacak hakikat insanın kendisindedir. Ona göre evrende sürekli bir şey yoktur. Her şey yalandır, geçici ve boştur. Buda, felsefesiyle herkese hitap eder, nasıl gökyüzü herkese aitse felsefesini öyle herkese ait görür.

ŞEHİT ZİLAN-ZEYNEP KINACI ÖZGÜR KADIN AKADEMİSİ