TAKTİKTE TIKANMA SÜRECİNİN GELİŞMESİ

Komuta Ve Taktiğe Yaklaşım;

Savaş sahasında gerillanın giderek inisiyatifi yitirmesinin bazı önemli nedenleri vardır. Her şeyden önce PKK’nin uyguladığı taktik çizgi genel hatlarıyla doğruydu. Ama bu taktik çizginin somut koşullara yanıt verebilecek anlayış ve pratikleşme düzeyi pek gelişmemişti. Taktik perspektifi genelde Önderlik vermiştir. Ama Önderliğin perspektiflerini pratiğe aktaracak, tamamlayacak, güçlü taktisyenler ortaya çıkmamıştır. Savaş sahasında bizzat gözlem yapabilecek, yaptığı gözlem ekseninde savaş doktrinini somutlaştırabilecek ve bu eksende taktik üreticilikte rol sahibi olacak komuta yapısının açığa çıkmaması büyük bir talihsizliktir. Kürdistan devrimi elbette somut koşullarında özgün bir takım savaş stilleri ve komuta tarzını geliştirmiştir. Ama bunu yönlendirecek, bilinçli bir düzeyle pratik sahaya kanalize edecek olan taktik önderliklerin rollerini oynayamamaları giderek tıkanmayı geliştiren en önemli etken olmuştur. Bu yetmezlikler PKK mücadele tarihi boyunca çokça görülmüştür. Taktik önderlik her türlü girişim ve riski göze alan bir kararlılık ve ısrarı maalesef sergileyememiştir. Farklı eyaletlerde bulunan komuta kademesi birbirini destekleme, tamamlama ve yürütme düzeyinde bir ekip ruhunu oluşturamamıştır. Savaşın gidişatını değerlendiren, eksikliklerini tespit eden ve buna karşı ön açıcı bir rol oynayacak ortak bir koordinasyonu örgütleyememiştir. Özcesi, taktik çözümlemeyi yapabilen, pratikte detaylara kadar inebilen, bu temelde konsept oluşturup ülke sathına indirgeyebilen bir organizasyon oluşturulamadı. Bu nedenle çok parçalı, yerellerin inisiyatifinde bir savaş gerçekliği ortaya çıktı. Bu, birinci nedendir. 

İkincisi, Önderlik sahası dışında ihtiyaca cevap verebilecek eğitsel faaliyetlerin yeterli düzeyde geliştirilmemesidir. Bilindiği üzere 1991–92 yıllarında yoğun katılımlar vardı. Yönetim gerçekleşen katılımlar altında ezilmişti. Katılan gerilla adaylarını doğru temelde eğitme koşullarını yaratamamıştı. Öyle bir noktaya geldi ki, katılan gerilla adayları çok kısa süreli eğitimler ardından silah alıp, savaşmak zorunda kalmışlardı. Yönetim, yeni katılan adayların kişiliğini PKK ruhu, tarzı, felsefesi ve yaşam biçimiyle donatamadı. Bunda küçük burjuva ukala tip ile dar köylü mantığıyla her sorunu çözümleyebileceğini düşünen ve bu temelde pratik uygulamayı yapan özelliklere sahip kişilerin yönetimde olmaları etkili olmuştur. Halk orduları elbette ki halktan oluşur. Toplumun her sosyal katmanından katılım gerçekleşir. Kürdistan koşullarında gerçekleşen katılımların büyük çoğunluğunun köylü kökenlilerden olması kadar doğal bir durum olamaz. Ancak modern bir devrimci hareket, köylüyü de, küçük burjuvayı da, farklı sosyal tabakadan geleni de kendi anlayışına göre eğitir. PKK’nin en fazla önem verdiği eğitsel faaliyetler maalesef pratikte pek anlam bulmadı. Bu nedenle komuta anlayışında küçük burjuva lafazan bazı tipler olsa da, daha çok köylü anlayışı egemen olmuştur. Bu anlayışın en belirgin özellikleri; yüzeysellik, darlık, bastırmacı zihniyet ve gelişen siyasal ile askeri süreci kestiremeyen bakış açısına sahip olmasıdır. Bu bakımdan orduyu eğitecek, savaştıracak, yetiştirecek ve geliştirecek bir komuta karakterine bürünemedi. Bu nedenlerden ötürü eğitimsiz güçlerle 1994 süreci karşılandı. Üçüncüsü, savaş komutasının gelişmemesidir. Savaş komutanlığının gelişmediği yerde taktik zenginlik de gelişmez. Savaşı yerinden yönetecek, yönlendirecek bir ana karargahın olmayışı ciddi bir boşluk yaratıyordu. 

Ana karargah görevi daha çok Önderlik Sahası’na kalıyordu, ama bunun tüm pratik sorunlara cevap olamayacağı açıktır. Dolayısıyla tüm alanlar arasında koordinasyon ve pratikte tek elden yönlendirmenin olmayışı beraberinde ciddi sorunlar yaratıyordu. Taktik düzeyde belki giderek biraz gelişme yaşanmıştır ama esas olarak köylü isyancı anlayışını aşan bir komuta ve yönlendirme tarzına ulaşılamadı. PKK’nin yürüttüğü direniş savaşının en belirgin taktiği saldırı, çatışma ve geri çekilmedir. Taktik zenginlik yakalanamamıştır. Tabur, karakol ve bunların uzak güvenliklerini sağlayan tepe baskınları esas saldırı yöntemi durumundaydı. 1993’ten itibaren Türk ordusu bu sabit hedefleri mayın, tel örgü, projektör, termal kamera ve tankla güçlendirdi. Türk ordusu bu yöntemlerle gerillanın saldırı taktiğini boşa çıkardı. Her tabur ve karakolu adeta bir kale gibi inşa ederek, yeni önlemlerle sürekli güçlendirdi. Her tabur ve karakola tank ve en önemlisi de termal kamera yerleştirdi. Tank çok önemli değildir. Apocu ruhla gerilla güçlerimiz tarihin tanık olduğu en büyük cesarete sahiptirler. Gerektiğinde tankın içine bile girmiştir, tekrar girmede en ufak bir tereddüt yaşamaz. Ama termal kameralar farklıdır. Kilometrelerce öteden gerilla tespiti yapabilme kapasitesine sahiptir. Termal, tankla birleşince Türk ordusu açısından oldukça elverişli bir pozisyonun doğmasına ve uzaktan vuruş gücüne sahip olmasına yol açtı. Aslında termalli tank sistemi olmasaydı Türk ordusunun şu an Kürdistan’da bulunan taburlarının çoğu tutunamazdı. Çünkü gerillanın yüksek saldırı ruhu karşısında bu tür taburların salt dikenli tel, mayın vb yöntemlerle tutunması mümkün değildi. Ama gelişen bu tedbirler karşısında taktik zenginliği geliştirmeyen komuta kademesinde, başta Botan, Zağros olmak üzere tüm alanlarda bir daralmayı getirmiştir. Bunun nedeni komuta kademesinin özellikle Botan ve Zagros’ta sabit hedeflere yönelimi bir alışkanlık haline getirmiş olmasıydı. Bu taktik mantığa göre tabur, karakol ve tepelerde tedbir alınınca artık gerillanın vuracağı hedef kalmıyordu. 

Örneğin tüm savaşlarda patlayıcıların rolü önemli bir yer tutmuştur. Uzaktan kumandalı patlayıcı düzenekleri yeni icat edilmiş değildi. Gerilla, 1980’de Filistin’de eğitimini kapsamlıca görmüştü. Ama Dörtlü çetenin belirli düzeyde etkisi ve feodalitenin bakış açısıyla yaklaşan anlayışın savaş taktiğinde patlayıcılara yer yoktu. Hatta patlayıcı ve mayınlamayı yapanı “oportünist” olarak gören bir anlayış geliştirilmişti. Çünkü uzaktan vuruş yapan değil, hedefi yakından vuran, üzerine gidip silah kaldıran kahraman olarak değerlendiriliyordu. Dikkat edilirse bu anlayışın altında Kürt’ün eski, klasik feodal bakış açısı vardır. Halbuki daha 1981 yılında “devrimimiz bir patlayıcılar devrimi olacak” diye bir slogan vardı. Bu söylem daha sonrasında Dörtlü çetenin etkisiyle terk edilmişti. Herkesin izlediği gibi şu anda uzaktan kumandalı patlayıcıların kullanımına ağırlık verilmesiyle Türk ordusuna büyük darbeler vurulmaktadır. Modern savaşlarda uzaktan kumandalı düzeneklerin bolca kullanıldığının örnekleri çoktur. Hatta bu taktik, önemli bir yere sahiptir. Gerilla güçlerimiz taktik zenginliği yakalayamadığından giderek şehirlerdeki örgütlülüğü de darbe almış ve adeta tecrit olmuştu. Güçlü, üretken, ön açıcı ve zengin taktikler yakalanabilseydi, düşman bizi şehirlerden koparamazdı. Güçlerimiz düşmanın geliştirdiği taktikleri boşa çıkaran yaklaşımlar geliştiremedi. Taktiğe, karşı bir taktikle yanıt verilmemişse, o zaman taktik yok demektir. Çünkü taktik sadece bir vuruş tarzı değildir. Taktik; örgüttür, hareket tarzıdır, mevzilenmedir, karşıyı nasıl yeneceğinin planlanmasıdır. Biz bunu yapmayınca, Türk ordusu inisiyatifi eline almıştır. Komuta sorununun en önemli yetmezliklerinden biri de erken iktidar hastalığına yakalanmış olmasıdır. Erken iktidar hastalığı aynı zamanda erken başarıya göre de kendini hazırlamayı geliştirmiştir. 1994 yılından sonra bazı komuta mensuplarında bunalım ve psikolojik sorunlar gelişti. Farklı arayışlar ve bunun sonucunda tıkanmalar yaşandı. 

Bunun nedeni erken zafer beklentisine kapılmış olunmasıdır. Zafer erken sağlanmayınca bu tür sorunlar ortaya çıktı. Erken iktidar hastalığı 1991’de gelişen, daha çok üst kademedeki komuta yapıları için başlı başına bir anlayıştı. Denetiminde gerilla gücü ve kitle desteğini gören, bazı başarıları elde eden komuta artık her şeyi ben yarattım, bundan sonra da yaşama hakkım vardır psikolojisine girmişti. Dolayısıyla iktidar hastalığını yaşayan bir komutanın gerçek bir taktiksiyen ve savaşçı olma özellikleri gelişemezdi. Bu da savaş taktiğinin kendini tekrar etmesine neden olan, başta gelen anlayışlardan birisidir. Eyaletçilik ve yerelcilik anlayışlarının gelişmesinde de bu anlayışın payı büyüktür. Adeta her eyalette ayrı bir PKK oluşturuldu. Yine komutada ekip ruhu yoktu, daha çok tekleşme gelişmişti. Eyalet komutanı her şeyi kendinde merkezileştirmişti. Ağzından çıkan her sözün adeta bir yasa gibi görülmesini isteyen bir tarz gelişmişti. Tekleşme olunca, taktiğin çok yönlü bir biçimde gelişmeyeceği aşikardır. Taktik gelişmeyince, eğitim, düzenleme ve mevzilenme doğru düzeyde gelişmez. Tüm olgular zincirin halkaları gibi birbiri ile bağlantılıdır. Biri diğerini ve bir sonrakini de etkiler. Bu zihniyet oluşumu, vuruş tarzını giderek zayıflatmıştı. Mesela teknik, taktiğin hizmetine hiç sokulmadı. Bu durum gücün teknik eğitimini çok olumsuz etkiledi. Daha önce Bekaa’daki Mahsum Korkmaz Askeri Akademisi, gerillaları çok iyi eğitiyordu. Akademi kapanınca, tekniği kullanma düzeyinde bir zayıflık gelişti. Yeni katılan gerillayı on beş günlük bir askeri eğitime tabi tutmak yeterli sayılıyordu. Bu, büyük bir yanılgıydı. Genelde Vietnam devrimi örnek alınıyordu. 

Çünkü Vietnam devriminde beş günlük bir askeri eğitim ardından, savaşa katılım gerçekleşiyordu. Oysa Vietnam’ın koşulları ve zihniyet oluşumu ayrı, Kürdistan’ın apayrıdır. Zira Kürdistan’da bir gerilla adayı on beş günlük eğitimle gerilla kapasitesine ulaşamaz. Eğitim süreci Vietnam için beş gün ise Kürdistan gerillası için beş ay olmak zorundadır. Bu durum gerilla gücünde teknik düzeyde bir kötürümleşmeyi geliştirdi. Hatta birçok yerde taktik, tekniğin hizmetine sokulmaya çalışıldı. Mesela nerede hangi silahın daha etkili kullanma koşulu bulunduysa, orada eylem yapıldı. Böylece taktik, tekniğe göre ayarlandı. Oysaki teknik taktiğin hizmetine girmeliydi. Taktik düzeyde içine girilen bir diğer eksiklik de sınır kültürünün gelişerek, bir tarz haline gelmesidir. Başta Zağros olmak üzere bir kısım güçlerde sınır kültürü gelişmişti. Sınır kültürü daha çok üslenme düzeyinde açığa çıkmıştır. Kuzey’de birkaç ay savaştıktan sonra, Güney’e geçerek hareketsiz yaşam biçimini esas almıştır. Güney’de üslenmenin, Kuzey üzerinde olumlu etkisi olmakla birlikte taktik açıdan olumsuz etkileri de olmuştur. Gizlilik, kamuflaj, hareketlilik gibi gerillanın temel ilkeleri bu üslenme tarzıyla yeterli uygulanmamıştır. Güney’in rahatlatıcı etkisinin yarattığı tarzla Kuzey’e geldiğinde farklı sorunlarla karşı karşıya kalınmasına neden olmuştur. Taktikte aşınmanın gelişmesinde bu tarz üslenmenin de payı vardır. Dördüncü önemli neden, riskin yeterince göze alınmamasıdır. Savaşın en önemli ve belirleyici yönlerinden biri de risktir. Zaten savaşın kendisi risktir. Savaşa kalkışmak en büyük riski göze almak demektir. Söz konusu olan bir ülkeyi kurtaracak bir savaşsa, gerektiğinde her türlü riski göze almak gerekiyor. Ama komuta birçok yerde bireysel kaygılara kapıldığı için riski göze almamıştır. Kapıldığı kaygılar onu adeta prangalarla zincirlemeye götürmüştür. ‘Ya başarılı olamazsam’ kaygısı girişken olmasını engellemiştir. Bu nedenle günü kurtarmanın peşine takılmıştır. Bir strateji ve doktrine dayalı mücadele yürütme yerine, günü kurtarmacı bir zihniyetle yaklaşılmıştır. 

Diğer önemli bir husus da, komutanın hiçbir zaman alan kurtarma stratejisine inanmamış olmasıdır. Her ne kadar çoğu zaman planlama konusu olmuşsa da, gerçekte komuta kademesi bunun gereklerini yerine getirmemiştir. Yine komuta hiçbir yerde ayaklanmaya inanmamış ve amaca dönüştürmemiştir. Bunu 1993 yılında düşman subayları da söylemiştir. Gever halkı bir günlük silahlı ayaklanma yapmıştı. Keza 1992 yılında Şırnak halkı aynısını yapmıştı. Ama halk ayaklanmasından hiçbir gerilla komutanının haberi yoktu, ne katılmış ne de desteklemişti. Komuta, halkı ayaklanmaya yöneltmemiş, hatta başarılı olacağına hiç inanmamıştı. Önderlik, sürekli hareketli savaşı geliştirmeyi dayattı. Ama komuta hareketli savaşla denge konumunu yakalama tarzına hiçbir zaman kendini yatırmadı. Önderliğin Botan-Behdinan’ı birleştirmesinin bir nedeni vardı; o sürece kadar Behdinan’da yoğun güç olmasına rağmen yine de takım eylemliliği esas alınıyordu. Bu mantık, kaygıdan kaynaklanıyordu. Takım hareketiyle vur-kaç taktiğini iyi uygularım, küçük güçlerle vurur, silah kaldırırım, kayıp vermem, sene sonunda hesabımı bu biçimde kayıpsız kapatırım, diyerek, riskli ama sonuç alıcı eylem türlerine girişmemiştir. İmkan var, geri cephe var, olanaklar var, halk desteği var ve halk ayaklanmak istiyor, gerilla da bunun öncüsü olmalı diye düşünmemiştir. Çünkü bu mantık ve yaklaşımda ‘risk’ vardır ve maalesef bu risk göze alınmamıştır. Bu eksende düşmanı daraltacak, ona geri adım attırtacak taktik bir yönelim geliştirilememiştir. Denilebilinir ki, hayatını bu işe yatırmış, gerektiğinde fedaice çarpışabilen bir komutan nasıl risk göze alamıyor? Çoğu komutan arkadaşta şunu gördüm; gözünü kırpmadan kendini feda edebilir ama bireysel kaygılarından ötürü en ufak bir eleştiri ya da farklı bir yaptırımı göze alamazdı. Bu durum ciddi, sosyolojik bir olaydır. Her gün ölümle dans eden insanların bireysel kaygılarla taktik süreci yönlendirmesinin izahı kolay değildir. Ama pratikte yaşanan gerçekliğin bu olduğu kesindir. 

Gerilla psikolojisiyle yetişmiş birçok komutan arkadaşın “aman gücümü koruyayım, risk altına girmemeyim, sene sonunda hesap vermeyeyim” diye yeni taktik açılımları yapmadığını çok iyi biliyorum. Yine, “gücüm fazla olursa, sorumluluğu ağır olur, nasıl besleyeceğim” diyerek savaşçı almayan, işin kolayına kaçan, sürekli hazır güç ve olanak isteyen birçok komutanlık örneği yaşanmıştır. Burada ucuz komutanlıktan bahsetmiyoruz. Bu, zaten eleştirilmesi gereken, komutanlaşmayan bir duruş anlamına gelmektedir. Her şeyde hazırı arayan ve kolaya kaçan ucuz komutanlık örnekleri de olmuştur. Ama ucuz komuta duruşundan ziyade, önemli taktiksel süreçlerin açılımını yapması gereken komutanlıklardan, savaşta gözü pek ve gerektiğinde fedakarlık yapabilen komutanlardan bahsediyoruz. Bu nedenle işin izahatı oldukça zor bir durumdur. Hem her türlü fedakarlığı yapacaksın, hem de başarı için risk göze almayacaksın. Elbette ki bu bir çelişkidir ama pratikte yaşanan da budur. Beşinci husus; hareketi oldukça zorlayan, tabanını sindirmeye çalışıp kontra eylemlerini geliştiren odaklara karşı gerillanın etkili yönelmemesidir. Yurtsever kitlenin en yoğun bulunduğu Batman, Nusaybin, Şırnak, Cizre, Silvan, Amed vb yerlerde yoğun kontra saldırılarıyla halk yıpratılırken, gerilla komutası halkı yeterince savunamamıştır. Mesela Hizbullah ya da Hizb-i Kontra, sivil insanları kaçırıyor, domuz bağıyla bağlayıp vahşi işkencelerle katlediyor, şehrin ortasında insanlara yanaşıp arkadan vuruyordu. Bugün Hizbullah, suçlarını itiraf etmeden hiçbir şey olmamış gibi halkın içinde siyasi örgütlenmelere girişiyor. Oysa geçmişte yaptığı katliamlar ne islamla ne Kürt yiğitliğiyle ne de insanlıkla izah edilebilir. O dönemde bu örgütlülüğü etkisiz kılacak, tabanını kurutacak ciddi hiçbir askeri planlama geliştirmeyişimiz halkı savunmasız kılmıştı. 

Bu kontra odaklarını etkisiz kılma rolü sadece milislere verilmişti. Milis örgütlenmesinin, bir devlet örgütlenmesi olan Hizbullah ve JİTEM ile başa çıkamayacağı açıktır. Bu yanlış anlayış nedeniyle şehirler adeta Hizbi-kontra ve JİTEM kaynaklı kontra gruplarına terk edildi. Sonuçta JİTEM, Cizre gibi bir yerde mahalle komitelerini kurmaya kadar gitti. Yine 1994 yılındaki yerel seçimlerin boykot edilmesi bazı açılardan doğru olabilir, ama bu boykot yerel yönetimlerin idaresinin kontra odaklara bağlı kişiliklerin denetimine geçmesine neden oldu. Seçim sürecinde “PKK’ye karşıdır” diye nerede bir iblis, çete reisi ve kontra varsa yerel yönetim idarelerinin başına getirildi. Kamil Atak, Baho Ağa gibi tiplerin belediye başkanı olmasıyla, yurtseverler üzerinde uygulanan baskıların boyutları daha fazla genişledi. Bu tiplerin yaptıkları yanlarına kar kalınca, geliştir_dikleri kontra faaliyetlerin kapsamını daha fazla genişletmişlerdi. Gerilla, Türk ordusuna kilitlendiği için, bu odaklara yönelim gerçekleştirmedi. Gerilla komutanları kontra odakları etkisizleştirmek için bir plan geliştirmeyince, meydan onlara kaldı. Sonuçta bu odaklar birçok yerde adeta halka kan kusturmuşlar ve harekete büyük zarar vermişlerdi. Altıncı husus; gerillanın düşmanın hazırlıklarını çok fazla dikkate almaması, taktik düzeyde düşmanın gerisinde kalmasına neden olmuştur. Türk ordusunun 1993 kışında ne tür hazırlıklar ve nasıl bir savaş taktiği izleyeceğine dair verileri almaya dönük bir çaba gelişmediği için, buna karşı önlem alma tedbirleri de açığa çıkarılmamıştır. Düşmanın kapsamlı yönelebileceği tahmin edilmesine rağmen yeterli bir taktik tedbir öngörülmemiştir. 

Ancak baharla beraber düşmanın kapsamlı imha konseptinin gelişmesiyle bazı tedbirlere gidildi. Düşmanın taktiklerini yerinde değerlendirip boşa çıkaracak karşı bir taktik geliştirmekten ziyade, daha önce alınan kararlar ekseninde planlama yürütüldü. Zaten düşman önceden alınan kararların uygulama zeminini birçok yerde ortadan kaldırmıştı. Eyalet komutanlıkları bu temelde yenilikçi tarz ve taktiği esas almadığı için, birçok eyalette ciddi darbelerin alınmasına yol açılmıştı. Kuzey eyaletlerindeki komutanların izledikleri pratik, süreci tersine çevirmişti. Amed ve Garzan eyaletleri düşmanın saldırıları karşısında ciddi kayıp ve içe büzülmeyi yaşamışlardı. Amed eyalet komutanı Şehit Harun arkadaştı, Garzan eyalet komutanı ise Dr. Süleyman’dı. Hakeza GAP eyaleti de aynı pozisyonda bulunmaktaydı. Şehit Cemal ve Şehit Hasan Ağaç arkadaşlar eyalet yönetimindeydi. Mesela bu eyaletlerde düşmanın hazırlıklarını boşa çıkarıcı bazı tedbirler geliştirilebilirdi. Kontra ve işbirlikçi çevreler üzerinde bir baskı oluşturulabilir, düşmanın bu yönlü hazırlıkları etkisiz kılınabilirdi. Kısacası, düşmanın hazırlıkları gerillanın hazırlıklarından daha güçlü olduğu için daha fazla sonuç almışlardı. Yedinci husus; kitabımızın beşinci bölümünde de açımladığımız gibi alanlara dengesiz güç yığmadır. Bazı alanlara kaldırabileceğinden daha fazla güç yerleştirmek, teknik donanımı çok daha güçlü olan Türk ordusuna daha kolay hedef olmaya yol açmıştır. Serhat eyaleti bu taktik yanlışlığın tipik bir örneğidir. 1994 yılında Serhat’ta tam bir facia yaşanmış, gerilla güçleri burada adeta katliamdan geçirilmişti. Çünkü alan koşulları yüksek sayıda bir gerilla gücünü kaldırmaya ve korumaya müsait değildi. Mardin, GAP ve Garzan’da aynı durum yaşanmıştı. Bu alanlarda çok sayıda kayıp verilmişti. Kuşkusuz ki her eyalet kayıp verdi ama bu eyaletlerde verilen kayıplar mevzilenme ve taktik yetersizlikler nedeniyle verilmiş kayıplardır. 

Çünkü adı geçen eyaletlerde daha çok coğrafyanın doğru değerlendirilememesi sonucu yaşanan sorunlar nedeniyle kayıplar artmıştı. Sekizinci husus; Zelê pratiğinin güçler üzerinde yaratmış olduğu olumsuz ve tahripkar etkidir. Güçleri yeterince savaş gerçeğine göre hazırlayamaması, burada parti adaleti ve sistemi yerine farklı bir sistemin uygulanmasıyla ciddi bir moralsizlik ve rahatsızlık yaratmıştı. Burada 1500 kişilik gücün başta Serhat, Zagros, Botan, Garzan olmak üzere bütün alanlara dağıtılması, Zelê’deki tahribatın bir biçimde her alana yansıtılmasına yol açmıştır. Bu da partileşme, askerileşme ve komutalaşma gerçeğine olumsuz etkide bulunmuştur. Dokuzuncu ve son husus da; Zeki unsurunun ikiyüzlü bir biçimde savaşı arkadan hançerlemesidir. Zeki’nin gerillaya rolünü oynatmayarak süreci boşa çıkarması, diğer eyaletlerde kıran kırana geçen savaşa arkasını dönmesi sürecin kaderini tayin etmede belirleyici olmuştur. Türk devletine teslim olup itirafçı olduktan sonra verdiği ifadelerde bu sürecin değerlendirmesini oldukça iyi yapmışa benziyor. İfadelerinde, “aslında ben devlete çok hizmet ettim” diye verdiği beyanatlar var. Doğrudur, PKK içerisindeyken Türk devletine hizmet eden birçok uygulamaya imza atmıştır. Devlete esas hizmetini de 1994 yılında, başında bulunduğu eyaletlerin güçlerini savaştırmayarak, savaşı boşa çıkarmakla yapmıştır. Çünkü dönemin konseptini boşa çıkarmada önemli bir rolü olmuştur. Eğer bizzat Önderlik sahasındaki ulusal konferansta bulunmasaydı, alınan kararlardan haberi yoktu diye bir anlam verilebilirdi. Ama konferansta kendisi hazırdır, alınan karar ve planlamanın doğru olduğunu kendisi söylemiştir. Ancak Kuzey’e geçtikten sonra tersini uygulamış ve ikiyüzlü bir pratik sergilemiştir. PKK’nin bu süreçte gereken sonucu alamayışının nedenlerini böyle sıralamak mümkündür. 

Tüm bu nedenlerin gelip kilitlendiği yer taktik öncülüktür. Gelişen tüm olumsuzluklara rağmen Kürdistan gerillası açısından 1994 yılı bir yıkım yılı değildir.Aksine 1994 yılı bir direniş yılıdır. Düşmanın çok kapsamlı ve topyekün saldırılarına karşı kahramanca direnen bir gerilla ve halk gerçekliği vardır. Direnişlerde elbette kayıplar da verilecekti. Ama yanlış mevzilenme, hareket tarzı ve taktik yetersizliklerden dolayı yaşanan kayıplar acı vericidir. 1994 yılının sonlarına gelindiğinde gerillada herhangi bir mevzi kaybı ve gerileme durumu yoktur. Fakat güçlerimizde belli düzeyde bir yıpranma yaşanmıştı. 1994 yılındaki yıpranma esas etkisini 1995 yılında göstermiştir. Bu nedenle 1994 yılını bazılarının değerlendirdiği gibi bir yıkım yılı olarak değerlendirmek yanlıştır. 1994 yılı daha çok bir direniş yılı olarak tarihe geçmiştir. Bahardan itibaren Türk ordusunun alan hakimiyetine dayalı yürüttüğü savaşa karşı güçlü bir hamle yürütmek gerilla açısından hayati önemdeydi. Bunun için gelişen saldırılara karşı sadece direnmek değil, bir karşı hamleyi geliştirmek gerekiyordu. Bu dönemde karargah olarak temmuz-ağustos aylarında Haftanin’de kaldıktan sonra tekrar Kuzey alanına yeni bir hamle için dönüş yapıldı. Bir bölükle beraber Cudi’nin askerler tarafından tutulan bölgelerinin içinden geçerek Bestler alanına geçildi. Beytüşşebap-Çatak zozanlarından gelen Adil arkadaşların gücü Garısa alan güçleri ile birleşerek yeni bir harekatın geliştirilmesi planlandı. Cudi, Gabar, Çırav Serxetê ve Garısa bölgesinde dalgalar halinde eylem dizileri gerçekleştirildi. Altı-yedi bölükle harekatlar yapılmasına rağmen bu eylemlerin ciddi bir etkisi oldu. Ama istenilen başarıyı yarattığı söylenemez. Düşman, alanın stratejik bazı noktalarında teknik desteğinde üslenme yapmıştı. Bu nedenle yapılan harekatlar önemli olmakla birlikte, dönemi kurtaracak, daha doğrusu Türk ordusunun 1994 baharından itibaren geliştirdiği saldırılara karşı kapsamlı bir güz hamlesi biçiminde olamadı. Ama yine de güçlerimiz için güçlü bir moral yarattı. 

Çünkü ağır saldırılar ardından böyle bir harekat güven verici nitelikteydi. Ama dönemi tümden belirlemek için daha köklü ve kapsamlı bir harekatla birçok yeri düşüren bir güz hamlesi olabilirdi. Bu_rada geliştirilen o düzeyde değildi. Yine de 1994 güzü itibariyle önemli bir çıkıştı. Fakat süreci tayin edici bir düzeyde değildi. Nihayetinde Aralık ayına kadar sürdürülen bu hamlesel çıkışta Şehit Adil, Şehit Erdal gibi arkadaşların çok çarpıcı ve belirleyici rolleri vardı. Özellikle Serxetê bölüğüne yapılan saldırı eyleminde 16 silahın alınmasında ve hedefin düşürülmesinde bu iki arkadaşın belirleyici rolü olmuştu. Bu hamle, belirttiğimiz gibi sürece istenilen cevap düzeyinde olmazsa da, düşmana şu mesajı vermiştir: Sen gerilla karşısında asla başarılı olamazsın. Hakimiyet sağlamışım, dediğin yerlerde sana karşı güçlü eylemsellikler sergilenmiş ve gerillanın gücü ortaya konulmuştur! 

MURAT KARAYILAN (HEVAL CEMAL)